Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Millet Kongre ve Kültür Merkezi’nde düzenlenen toplantıda İnsan Hakları Eylem Planını açıkladı.
İşte Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamasından satırbaşları:
Yaklaşık 2 yıl önce Yargı Belgesi Strateji reformunu paylaşırken yeni reformların başlangıcı olduğunu söylemiştik. Ülkeyi yönetme sorumluluğu üstlendiğimiz günden beri attığımız adımların şahidi milletimizin kendisidir.
Bugün açıklayacağımız eylem planı değişim ve reform irademizin devam ettiğinin ve edeceğinin örneğidir. Her maddenin hayata geçmesi için gereken adımları kararlılıkla atacağız. Önümüzdeki hafta da Ekonomi Reform Programımızı açıklayacağız.
Yakın tarihimiz bize yaşadığımız acı tecrübelerle mülkün temelinin adalet olduğunu, adaletin temelinde hakları ve onuruyla insanın olduğunu öğretmiştir.
Medeniyet müktesebatımız bize adaletin yerini bulmasının bize çok hassas bir dengeye sahip olduğunu gösteriyor.
Adaleti kuyumcu titizliğiyle yerine getireceğiz. Ne uluslararası belgelerin kayıtsız şartsız kopyalanmasından yanayız. Biz bugüne kadar tüm reformları falan kuruluş dayattığı için değil milletimiz bunlara layık olduğu için gerçekleştirdik.
En büyük dayanağımız ve güven kaynağımız milletimizin o derin iradesidir. 15 Temmuz darbe girişimi gibi tarihin gördüğü en alçak saldırılarından birini dahi hukuk sınırlarına taşmadan bastırabilmiş bu millet daha nice zaferlere imza atacaktır.
“2 YILLIK ZAMAN DİLİMİNDE UYGULANACAK”
Bu eylem planındaki her bir faaliyetin arkasında geniş tabanlı bir istişare süreci var. İlgili bakanlıklar, kurumlar, STK’lar ile milletimizin her kesimi ile bir araya geldiler.
Bu sürecin sonunda 9 amaç, 50 hedef, 393 faaliyeti içeren bir belge olarak ortaya çıktı. 2 yıllık bir zaman diliminde uygulanmak üzere hazırlanmıştır. Zaman dilimine yönelik takvim de 2 hafta içinde kamuoyunun bilgisine sunulacaktır.
İŞTE PLANIN 11 TEMEL İLKESİ
Vizyonu özgür birey, güçlü toplum, daha demokratik bir Türkiye olarak belirlenen plan 11 temel ilke ile başlıyor.
1- İnsan doğuştan sahip olduğu hakları ile yaşar. Devletin görevi de korumaktır.
2- İnsan onuru bütün hakların özü olarak hukukun etkin koruması altındadır
3- Dil, din, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce temelinde hiçbir ayrımcılık sözkonusu olmaksızın herkes hukuk önünde eşittir.
4 – Kamu hizmetinin herkese eşit, tarafsız biçimde sunulması
5- Mevzuat tereddüt doğurmayacak şekilde açık kurallar içerir
6 – Sözleşme özgürlüğüne, kazanılmış hakların korunması prensibine aykırı olarak müdahale edilemez
7 – Devlet girişim ve çalışma hürriyetini korur ve geliştirir
8 – Adli ve idari işleyiş masumiyet karnesi lekelenmeme hakkı ve ceza sorumluluğunun şahsiliğini koruyan bir yaklaşımı merkezine alır
9 – Hiç kimse düşünce açıklamaları nedeniyle özgürlüğünden yoksun bırakılamaz
10 – Hukuk devleti her alanda tahkim edilir
11 -Haklarının ihlal edildiğini iddia eden herkes hak ve özgürlüklere saygının esasıdır
BAĞIMSIZ BİR KURUL KURULACAK
Siyasi partiler kanununda değişiklik yapmak için kapsamlı bir çalışmayı başlatıyoruz.
İnsan Hakları Tazminat Komisyonu AYM’ye başvuruya gerek kalmaksızın uzun yargılama zararlarını karşılayacak. Barolar, STK’lar ve üniversitelerden temsilcilerinin katılacağı bağımsız bir izleme kurulu kuruyoruz.
Kırılgan gruptakiler başta olmak üzere suç mağduru vatandaşlarımıza destek olarak yeni mağduriyetler yaşamasının nüne geçmek istiyoruz.
Çocuklar, kadınlar, engelliler ve yaşlılar başta olmak üzere psikososyal destek hizmetlerinin etkinliğini arttırıyoruz.
HSK’NIN DENETİM ALANI GENİŞLETİLİYOR
Hukuk devletinin bağımsız, tarafsız bir mahkemelerin varlığı ile vücut bulacağı inancıyla yeni adımlar atıyoruz. Kararların adil olmasının yanında makul sürede verilmesi gerekiyor.
Terfi ve teftiş mekanizmasını kararların yeterli gerekçeyle yazılıp yazılmadığı gibi objektif performans kriterleri çerçevesinde yeniden yapılandırıyoruz. Yargı kararlarında da dilimizin en yüksek temsilini bekliyoruz.
Yargı kararlarının anlaşılabilir olmasına ilişkin meslek öncesi ve meslek içi faaliyetlerini arttırıyoruz. HSK’nın denetim alanını genişletiyoruz.
ELEKTRONİK TEBLİGATA GURBETÇİLER DE DAHİL EDİLİYOR
Adil kararın makul sürede verilmesini temin için yargıda hedef süre uygulamasını yaygınlaştırıyoruz. Aynı uygulamayı istinaf ve adli tıp içinde getiriyoruz.
Kararın 30 gün içinde yazılmasını zorunlu kılıyoruz. Elektronik tebligat uygulamasına yurtdışındaki vatandaşlarımızı da dahile diyoruz.
AVUKATLARDAN ALINAN VERGİ ORANI DÜŞÜRÜLÜYOR
İddianamelerin mağdur ve müştekilere de tebliğ uygulamasını başlatıyoruz. Dosyaya sonra giren belgelerin taraflara tebliğini de zorunlu hale getiriyoruz.
Maddi durumu yetersiz olanlara verilen hizmet için avukatlardan alınan vergi oranını düşürüyoruz. Kamu avukatlarının çalışma esaslarını düzenliyor, özlük haklarını düzeltiyoruz.
Dava, noter, masraflarını sadeleştiriyoruz. E-duruşma uygulamasını tüm hukuk mahkemelerine yaygınlaştırıyoruz. Adli yardıma elektronik ortamda başvurulmasını sağlıyoruz.
“ŞEFFAFLIĞI DAHA DA GÜÇLENDİRİYORUZ”
Eylem Planımızın üçüncü amacı hukuki öngörülebilirlik ve şeffaflıktır. Özünde hukuk güvenliği ilkesi var.
Mevzuatımız kişiler ve idare yönünden tereddüte yer vermeyecek şekilde açık ve uygulanabilir olmalıdır. Eylem planıyla idarenin iş ve işlemlerinde şeffaflığı daha da güçlendiriyoruz.
İdareye yapılan başvurularda cevap verme süresini 60 günden 30 güne indiriyoruz. Kişilere idari mekanizmalar nezdinde iş yapma kolaylığı yapacak tüm adımları atıyoruz.
“YARGIDA İHTİSASLAŞMA GİDEREK DAHA ÖNEMLİ HALE GELİYOR”
İstinaf ve temyize başvurma süresi gerekçeli kararın tebliği ile başlayacak. Yargıdaki ünvanlı görevler için kıdem şartı aranacak.
Hakim ve savcı yardımcılığını sisteme kazandırıyoruz. Yargıda ihtisaslaşma giderek daha önemli hale geliyor.
Finans, sendika, kamulaştırma, bilişim suçlarında ihtisas mahkemeleri kuruyoruz. Hakimlere destek olacak mahkeme uzmanı kadrosu ihtisas ediyoruz.
Hakim ve savcılara coğrafi teminat sağlayarak, hem yargı teminatını güçlendiriyor, hem de kararların hızlanmasını temin ediyoruz.
Bilirkişilik bölge kurullarını yeniden yapılandırıyoruz. Yetersiz ve hatalı raporları alışkanlık hale getiren bilirkişileri derhal sicilden çıkarıyoruz. Dosyaların sırasıyla otomatik tenzih edilmesini sağlıyoruz.
KAMU VE ÖZEL SEKTÖR ÇALIŞANLARINA DİNİ BAYRAMLARDA İZİN
Eylem Planımızın 4. amacı ifade, örgütlenme ve din özgürlüklerinin korunması ve geliştirilmesidir.
Herkesi eşit değerde gören insan odaklı bir yönetim anlayışıyla hareket ediyoruz. Basın- yayın ve internet yoluyla işlenen suçlarda gazetecilerin mesleki faaliyetlerinin kolaylaştırılmasına yönelik tedbirler geliştiriyoruz.
Herkesin kendi dini bayramlarında izinli sayılmasını sağlıyoruz. Nefret suçuna ilişkin soruşturma kılavuzları hazırlıyoruz.
“OTELDE GECE YARISI GÖZALTINA ALMA İŞLEMLERİNE SON VERİYORUZ”
Eylem Planı’nın 5. amacı kişi özgürlüğü ve güvenliğinin güçlendirilmesidir. Tutuklamanın bir koruma tedbiri olduğu yönünde mevzuatta önemli değişiklikler yaptık.
Süresi, kapsamı, gerekçesi konusunda yapılan değişiklikler önemli bir iyileşme sağlamıştır. Tutuklamada ölçülülük ve orantılılık kapsamında katalog suçlarının kapsamını daraltıyoruz.
Sulh ceza hakimliklerinin tutuklama kararlarına karşı dikey itiraz usulü getiriyoruz. Otelde gece yarısı gözaltına alma işlemlerine son veriyoruz. İfade alma işlemi 24 saat yapılacak.
Mazeretsiz olarak duruşmaya gelinmemesi halinde davanın düşürülmesine ilişkin düzenleme yapıyoruz.
KADINA ŞİDDET
6. amacı kişinin maddi ve manevi bütünlüğü ile özel hayatının güvence altına alınmasıdır. Sistematik işkence iddiaları artık geride kalmıştır. Olay yeri, arama işlemlerinin kayıt altına alınmasını zorunlu hale getiriyoruz.
2012’de yürürlüğe giren 6284 sayılı kanun kendi alanında çok ileri bir düzenlemedir. Tek bir kadının dahi şiddet mağduru olmadığı güne kavuşana kadar bu mücadeleyi sürdüreceğiz.
Eşe karşı işlenen suçlarla ilgili öngörülen ağırlaştırılmış sebebi boşanmış eşi de kapsayacak şekilde genişletiyoruz.
Şiddet mağduru kadınlara avukat görevlendirilmesini sağlıyoruz. İletişimin dinlenmesi ile ilgili elde edilen kayıtların beraat kararı verilmesi halinde yok edilmesini sağlıyoruz.
Hükümlü ve tutuklularının yakınları ile görüntülü görüşme, mektup alıp verme gibi işlemlerde teknolojiden yararlanılacak.
İMAR PLANI DENETLEME SİSTEMİ GELİYOR
7. amaç başlığı mülkiyet hakkının daha etkin korunmasıdır. Kamulaştırma ile ilgili tüm mevzuatı yeniden ele alıyoruz. Valilikler nezdinde idari bir başvuru yolu getiriyoruz.
Kamulaştırmasız el atma eylemlerinden kaynaklı davaların öncelikli görülmesini sağlıyoruz. İcra ve iflas kanunu ile ilgili yönetmeliğin mülkiyet hakkını koruyacak şekilde yeniden düzenliyoruz.
İmar Planı Denetleme sistemi oluşturuyoruz. Kamu idarelerinin taraf olduğu uyuşmazlıklarda pilot dava usulü getiriyoruz. Aynı konudaki uyuşmazlıklar bakımından bağlayıcılığı olmasını sağlıyoruz.
İdarenin haklı olduğu belli olan vatandaşa git davanı aç, kazan öle gel tavrına son veriyoruz. Tapu siciline konulan kısıtlamaları elektronik ortamda malik ve ilgililerin erişimine açıyoruz.
EVLİLİK YARDIMININ KAPSAMI GENİŞLETİLİYOR
Planın 8. amacı toplumsal refahın güçlendirilmesi ve kırılgan kesimin korunmasıdır. Çocukların siber zorbalıktan korunmasına yönelik çalışmaları en üst seviyeye çıkarıyoruz.
Kimsesiz çocukların bakım be gözetiminin daha etkin sağlanması için tüzel kişilik uygulamasını hayata geçiriyoruz. Duruşmalara hakim ve savcıların cübbe giymeksizin katılımına imkan sağlıyoruz.
Ortaöğretim müfredatına gönüllülük çalışmaları koyuyoruz. Gençleri aile kurmaları yönünde teşvik için evlilik yardımının kapsamını genişletiyoruz.
Engelli vatandaşlarımızın oy kullanma süreçlerine katılımı için yeni önlemler alıyoruz. Ağır hastaların konutlarında cezalarının infazını arttırıyoruz. Yabancıların rehabilitasyonu için de çalışmaları yapıyoruz.
Geri gönderme merkezlerindeki şikayetleri incelemek üzere etkili bir başvuru yöntemi oluşturuyoruz. İnsan ticaretine ilişkin suç ve cezaları yeniden ele alıyoruz.
HAYVANLAR İÇİN MEVZUAT DEĞİŞİKLİĞİ
Toplumsal refahın güçlendirilmesi için sağlıklı ve yaşanılır çevrenin korunması önemlidir. Çevre, doğanın, ormanların korunmasına yönelik iletişim kampanyalarımıza devam ediyoruz.
Hayvanları mal olarak değil, can olarak gören bir anlayışla mevzuat değişikliği yapıyoruz. Gıda güvencesinin sağlanması için bağımsız bir mekanizma oluşturuyoruz. Uyuşturucu ile mücadeleye devam ediyoruz.
AMATEM’lerin sayılarını arttırıyoruz. Uyuşturucu kullanımından ilk kez denetimli serbestlik alanların 5 yıl süreyle bağımlılık takip modeli kuruyoruz.
“İNSAN HAKLARI KONUSUNU MERKEZE ALIYORUZ”
9. ve son amaç başlığı insan hakları konusunda üst düzey idari ve toplumsal…
Sosyal, siyasi, kültürel alanda insan odaklı uygulamaların geliştirilmesini sağlayacak hazırlıkların içindeyiz.
Hakim, savcı ve avukatlara yönelik eğitim faaliyetlerinde AYM ve İHM içtihatlarını içerecek şekilde insan hakları konusunu merkeze alıyoruz.
HUKUK FAKÜLTELERİNDE ÖĞRENİM SÜRESİNİ 5 YILA ÇIKIYOR
Kamu personeli seçme sınavı, hakim ve savcı adaylığı sınavı gibi sınavlarda adayların bilgilerini daha etkin şekilde ölçüyoruz.
İnsan hakları noktasında duyarlı insan kaynağının gelişeceğini düşünüyoruz. Hukuk fakültelerinde öğrenim süresini 5 yıla çıkarıyoruz.
Kontenjanları da gözden geçiriyoruz. Hukuk Araştırmaları Enstitüsü kuruyoruz. Toplumsal talep ve ihtiyaçları dikkate alarak yeni politika önerilerinde bulunacak.
“NİHAİ AMAÇ YENİ VE SİVİL BİR ANAYASA”
9 amaç başlığı altında toplam 50 hedef ve 393 faaliyeti kapsayan İnsan Hakları Eylem Planımızı özetlemiş olduk.
Bu belgede yer alan hususların hayata geçmesi için devletin tüm kurumlarına ve siyasete büyük iş düşüyor. Nihai amaç yeni ve sivil bir anayasadır.
Geçtiğimiz haftalarda yeni ve sivil anayasa teklifimizi milletimizin takdirine sunduk. Yeni anayasa hedefimizi İnsan Hakları Eylem Planımızın nihai amacı olarak belirledik.
Yeni anayasa herkesin anayasası olacaktır. Tüm siyasi partileri, STK’ları, akademileri, sözü olan herkesi yeni anayasa yapım sürecine katılmaya davet ediyoruz.
