Günümüzde uygulanan bir çok farklı diyet modeli mevcuttur. Beslenme durumunun kişiye özgü olması sebebiyle yaşam standartlarına ve günlük aktivite düzeyine bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Günlük harcanan enerji, kişinin beslenme alışkanları bu süreçte etkili olmasının yanı sıra kişinin sağlık problemleri diyetlerin uygulanma sürecinde etkilidir. Örneğin epilepsi tanısına sahip olan bireylere öncelikli olarak ketojenik diyet uygulanmaktadır. Dash diyeti de hipertansiyon tanılı bireylerde uygulanmaktadır. Hipertansiyonu düşürmesinin ve durdurmasına ek olarak kilo vermede de etkili bir diyet modeli olması sebebiyle son dönemlerde gözde diyet modelleri arasında yerini almaktadır. DASH diyeti, İngilizcede “Dietary Approaches To Stop Hypertension” sözcüklerinin kısaltmasıdır. “Yüksek tansiyonu durdurmak için diyet yaklaşımları” anlamına gelmektedir. Bu diyet modeli genelde doktor ve diyetisyen iş birliğiyle yürütülmektedir.
Dash diyetinin genel anlamda sodyum alımının sınırlandığı buna ek olarak basit karbonhidrat ve şeker tüketiminin azaltıldığı bir beslenme modelidir. Bu diyette glisemik indeksi düşük tam tahıl ve kurubaklagiller, protein olarak tavuk, balık, yumurta, az yağlı süt ürünleri, kuruyemişler, sebze ve meyve tüketimi önerilmektedir. Beslenme düzeni bu besinlerle oluştururken işlenmiş et ve et ürünleri, şekerli besinler, fast-food, basit karbonhidratlar, paketli gıdalar, gazlı içecekler ve alkol tüketimi istenmemektedir. Dash diyetinde sebze-meyve 4-5 porsiyon, süt ürünleri günde 2-3 porsiyon, yağsız et, tavuk, balık günlük 200gramdan az, tüketilmektedir.
DASH Diyetinin Etkileri
Kalp damar sağlığını olumlu yönde etkiler
Hipertansiyonu dengeler
İnsülin direnci ve kan şekerini olumlu yönde etkilemektedir
Kilo kaybı sağlar
Kan basıncını düşürür
Kardiyovasküler hastalık riskini azaltır
Felç riskini azaltır.
Menopoz sonrası ruh halini olumlu etkilemektedir
Hipertansiyon, başta kalp ve damar hastalıkları olmak üzere vücutta çeşitli sağlık sorunlarına yol açmaktadır. Geleneksel tuz kısıtlı diyetlerden ayrılarak beslenmenin düzenlenmesi ve kilo kaybına da etki sağlayan DASH diyeti ortaya çıkmıştır. DASH diyeti, hipertansiyonun tedavisi için geliştirilmesinin yanında; antioksidan vitaminlerden zengin, posa içeriğinin yüksek, yağ ve şeker içeriğinin düşük olması sebebiyle son zamanlarda hipertansiyon dışında diyabet, kalp damar hastalıkları ve inflamatuar hastalıklar içinde koruyucu olabileceği anlaşılmıştır. Ancak hangi beslenme planı olursa olsun bu beslenme planından daha verimli sonuç alabilmek ve o beslenme planını desteklemek adına günlük hareket oranımızı arttırmamız gerekmektedir. Ortalama 40-50 dakikalık yapacağımız hafif tempolu bir yürüyüş bu süreçleri desteklemekte ve kalp sağlığımızı olumlu yönde etkilemektedir.
